Laboratorium - ćwiczenia praktyczne.

Wykład:
1. Teoretyczne podstawy radioterapii: Jonizacja bezpośrednia i pośrednia komórek. Prawdopodobieństwo miejscowego wyleczenia. Prawdopodobieństwo wystąpienia uszkodzenia. Radioterapia radykalna i paliatywna. Teleradioterapia, brachyradioterapia.
2. II. Generatory promieniowania używanego w radioterapii: Aparaty rentgenoterapeutyczne. Bomby kobaltowe. Akceleratory radioterapeutyczne.
3. Oddziaływania promieniowania X i gamma z materią: Fotoefekt. Efekt Comptona. Tworzenie par pozyton-negaton. Jonizacja, wzbudzenie. Opis wiązki, osłabienie i rozproszenie wiązki.
4. Jakość promieniowania X: Warstwa połowiąca. TPR. Energia średnia, energia efektywna.
5. Pomiar i obliczanie dawki pochłoniętej: Wielkości i jednostki dozymetryczne. Teoria Bragga-Gray’a. Metody pomiaru dawki pochłoniętej.
6. Rozkład dawki i analiza rozproszenia: Fantomy. Wielkości fizyczne, opisujące osłabienie i rozproszenie promieniowania w ośrodkach tkankopodobnych.
7. Planowanie leczenia I: Rozkłady izodozowe. Krzywe procentowej dawki głębokiej. Profile wiązek. Filtry klinowe. Technika SSD i SAD. Specyfikacja dawek w guzie i narządach krytycznych.
8. Planowanie leczenia II: dane pacjenta, korekcje, napromienianie. Zbieranie danych pacjenta. Korekcje: nieregularności, niejednorodności.
9. Planowanie leczenia III: Modulacja wiązki, dawka na skórę, odstępy między wiązkami. Osłony, kolimator wielolistkowy. Kompensatory. Techniki wielopolowe. Tomografia komputerowa w planowaniu leczenia.
10. Terapia wiązkami elektronowymi: Oddziaływanie elektronów z materią. Specyfikacja energii elektronów i jej pomiar. Charakterystyka wiązek elektronowych. Planowanie leczenia wiązkami elektronowymi.
11. Kontrola jakości radioterapii: Kontrola dozymetryczna aparatów do radioterapii. Dozymetria „in vivo”. Zdjęcia portalowe.
12. Brachyterapia: Źródła promieniotwórcze, stosowane w radioterapii. Kalibracja źródeł. Obliczanie dawek w brachyterapii. Techniki stosowane w brachyterapii.
13. Ochrona przed promieniowaniem .
Ćwiczenia praktyczne:
Aparatura do tele i brachyterapii. Aparatura do pomiaru pr. jonizującego. Systemy planowania leczenia. Dozymetria promieniowania jonizującego. Planowanie 2D i 3D w teleradioterapii. Planowanie leczenia w brachyterpaii, napromienianie.

Po zakończeniu nauki w ramach tego przedmiotu student będzie znał i rozumiał fizyczne podstawy radioterapii. Pozna rodzaje promieniowania stosowanego w terapii, aparaturę do tele i brachyterapii oraz systemy planowania leczenia. Zapozna się z dozymetrią promieniowania jonizującego.

1. Włodzimierz Łobodziec, Dozymetria promieniowania jonizującego w radioterapii (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 1999).

2. Paweł F. Kukołowicz, Charakterystyka wiązek terapeutycznych fotonów i elektronów (Kielce 2001).

3. Faiz M. Khan, The physics of radiation therapy (Williams & Wilkins).

4. Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna 2000 Tom 9 Fizyka Medyczna (Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT ).