kontakt

Wydział Fizyki i Astronomii,
pl. Maxa Borna 9,
50-204 Wrocław,

Sekretariat Instytutu Fizyki Teoretycznej
tel.: 71 375 94 08
71 375 95 66, 71 375 92 86

Sekretariat Instytutu Fizyki Doświadczalnej
tel. 71 375 93 02

Sekretariat Instytutu Astronomii
tel.: 71 337 80 60, 71 372 93 73, 71 337 80 61

Dziekanat
tel.: 71 375 94 04

godziny otwarcia dziekanatu:
9:00-13:00
(w środy nieczynny)

Elementy astronomii i astrofizyki

Kod przedmiotu: 13.7-4-EAA/5
Rok i semestr: III rok (5 semestr)
ECTS: 3 pkt
Metody dydaktyczne:
  • Wykład 3 godz tygodniowo przez 15 tygodni
Treści merytoryczne przedmiotu:
Gwiazdy i gwiazdozbiory, układy współrzędnych sferycznych, skala jasności gwiazd (wzór Pogsona), paralaksa heliocentryczna, jasność absolutna. Ważniejsze odkrycia astronomiczne. Nośniki informacji o Wszechświecie. Rodzaje fal elektromagnetycznych, widmo ciągłe gwiazd, temperatura efektywna, systemy fotometryczne, wskaźniki barwy, ekstynkcja międzygwiazdowa. Metody detekcji widma gwiazd, widmo liniowe gwiazd, dwuparametrowa klasyfikacja widmowa gwiazd, poprawka bolometryczna, diagram Hertzsprunga-Russella. Wyznaczanie masy gwiazd dla układów wizualnie podwójnych, spektroskopowo podwójnych i zaćmieniowych, zależność masa-jasność, wyznaczanie promienia gwiazd, rotacja gwiazd, skład chemiczny gwiazd. Model atmosfery gwiazdy: podstawowe założenia i równania, przykładowe wyniki; oddziaływanie pomiędzy materią i promieniowaniem, profile linii widmowych, pociemnienie brzegowe. Warunki panujące we wnętrzu gwiazdy, reakcje syntezy termojądrowej (cykl pp, CNO, 3α), transport energii z wnętrza gwiazdy, zjawisko konwekcji. Modele wnętrz gwiazdowych: podstawowe założenia i równania, dyskusja wyników; rodzaje granulacji, neutrina słoneczne, heliosejsmologia. Rodzaje energii gwiazd, kontrakcja gwiazdy na ciąg główny, ewolucja gwiazdy o zadanej masie, degeneracja jądra gwiazdy, błysk helowy. Późne stadia ewolucji gwiazd, mgławice planetarne, białe karły, wybuch supernowej, gwiazdy neutronowe, czarne dziury. Gwiazdy zmienne pulsujące: charakterystyka poszczególnych typów, mechanizmy pulsacji, zależność okres-jasność absolutna dla cefeid. Gwiazdy kataklizmiczne: charakterystyka poszczególnych typów, akrecja materii w układzie podwójnym, obserwacje rentgenowskie. Słońce aktywne: plamy słoneczne, diagram motylkowy, cykl aktywności, związek z polem magnetycznym, dynamo słoneczne, korona słoneczna, rozbłyski słoneczne; aktywność magnetyczna innych gwiazd. Układ Słoneczny: planety typu słonecznego i jowiszowego, księżyce planet, planetoidy, komety; powstanie Układu Słonecznego, pozasłoneczne układy planetarne. Galaktyka: budowa, rotacja, wiek; gromady kuliste, gromady otwarte, asocjacje gwiazd, materia międzygwiazdowa. Astronomia pozagalaktyczna: Lokalna Grupa Galaktyk, klasyfikacja galaktyk. Elementy kosmologii: ekspansja Wszechświata, stała Hubble’a, modele kosmologiczne, ciemna materia, ciemna energia, Wielki Wybuch, inflacja, mikrofalowe promieniowanie tła.
Założenia i cele przedmiotu:
Po zaliczeniu tego przedmiotu student będzie znał podstawową terminologię astronomiczną, będzie umiał podać przykłady zjawisk astronomicznych i praw nimi rządzących; będzie orientował się w aktualnym stanie badań astronomicznych.
Forma i warunki zaliczenia zajęć:
  • Wykład - egzamin ustny (konieczność udzielenia odpowiedzi na dwa zagadnienia losowo wybrane z listy)
Wykaz literatury podstawowej:
1. Marcin Kubiak – Gwiazdy i materia międzygwiazdowa, PWN.
2. Michał Jaroszyński – Galaktyki i budowa Wszechświata, PWN.
3. Paweł Artymowicz – Astrofizyka układów planetarnych, PWN.
C. Juszczak © 2010-2013 - Wydział Fizyki i Astronomii, Uniwersytet Wrocławski