W tej pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących identyfikacji składu chemicznego przypowierzchniowych warstw atomowych, mechanizmu wzrostu adsorbatu, uporządkowania bliskiego i dalekiego zasięgu dla dwóch układów adsorpcyjnych Cu/Ru(10 0) i Pb/Ru(0001).Dla układu Cu/Ru(10 0) badania strukturalne przeprowadzono dla pokrycia 7 warstw podwójnych Cu, natomiast w przypadku układu Pb/Ru(0001) badania strukturalne dotyczyły zarówno pierwszej warstwy zwilżającej jak i pokryć większych od jednej monowarstwy. Do badań właściwości miedzi na powierzchni rutenu zastosowano spektroskopię elektronów Augera, dyfrakcję powolnych elektronów oraz kierunkową spektroskopię piku elastycznego. Badania przeprowadzono dla czystej oraz pokrytej 7 warstwami podwójnymi Cu powierzchni Ru(10 0), dla temperatury pokojowej. W początkowym stadium wzrostu zaobserwowano formowanie się dwóch płaskich warstw podwójnych, o pseudomorficznej strukturzehcp(10 0), co stoi w pełnej zgodności z wynikami wcześniejszych badań1. Dalsza adsorpcja prowadziła do nukleacji wysp miedzi krystalizujących w strukturze powierzchniowo centrowanej Cu(111). Badania wykazały występowanie dwóch wzajemnie obróconych o 180° domen,o orientacji [211](111)Cu||[0001](10 0)Ru i [211](111)Cu||[0001](10 0)Ru względem podłoża.Ponadto ilościowa analiza wykazała nierównowagową (44%/33%) populację obserwowanychdomen Cu(111). Do badań właściwości ołowiu na powierzchni rutenu zastosowano spektroskopię elektronów Augera oraz dyfrakcję powolnych elektronów. Badania wykazały wzrost Pb zgodnyz modelem Stranskiego-Krastanova, przy jednoczesnym zmniejszaniu współczynnika przylegania wraz ze wzrostem pokrycia. W trakcie kompletowania warstwy zwilżającej formowanesą kolejno cztery struktury dalekiego zasięgu: dla pokrycia Θ = 1/2 ML, , R19,1° dla pokrycia Θ = 4/7 ML oraz niewspółmierna struktura, dla której macierz transformacji przyjmuje postać . Zaobserwowano występowanie ciągłych transformacji strukturalnych oraz R19,1°, jak również nieciągłej R19,1°. Zwiększanie temperatury podłoża w trakcie procesu adsorpcji Pb na utworzonej warstwie zwilżającej prowadzi do zauważalnego zmniejszania współczynnika przylegania, do wartości bliskich zeru dla 600K, co uniemożliwia dalszy,wyspowy wzrost Pb w przypadku wyższych temperatur. Z kolei dla 730K obserwowane jest formowanie adwarstwy o strukturze R19,1°, natomiast dla 890K skompletowana zostaje jedynie struktura . Z przeprowadzonych badań stabilności termicznej wynika zachodzenie, po przekroczeniu 600K, procesu aglomeracji grubej warstwy ołowiu w trójwymiarowe wyspy na warstwie zwilżającej. Dalsze zwiększanie temperatury prowadzi do desorpcji Pb początkowo z wysp, a później z warstwy zwilżającej.
1J. Brona, R. Wasilewski, A. Ciszewski, Applied Surface Science258, 9623 (2012)